Dat was de titel van de 6-delige reeks van financieel VRT-journalist Michaël Van Droogenbroeck die in het najaar van 2018 op Canvas werd uitgezonden. Toen op 15 september 2008, net 10 jaar geleden, de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers failliet ging als gevolg van de instortende woningmarkt in de Verenigde Staten, brak een wereldwijde financiële crisis uit. Meerdere banken kwamen als gevolg van dit faillissement in de problemen waardoor miljarden euro’s en dollars in rook opgingen. De overheden in heel Europa moesten hun banken redden. Ook de 3 grootste Belgische banken werden meegesleurd in ‘de val’. Fortis, KBC en Dexia werden ontmanteld en tot vandaag zijn de gevolgen hiervan nog voelbaar.

Maar de financiële crisis sloeg nog harder toe in andere Europese landen. Ijsland had destijds een banksector die 10 keer groter was dan hun eigen economie. Toen onder meer Kaupthing Bank, ook de favoriete bank van veel Belgen omwille van de hogere spaarrente, in de problemen kwam, dreigde het land zelf meegesleurd te worden. Nochtans werd destijds de hoogrentende Kaupthing-Edge rekening bij de consumentenorganisatie Test Aankoop steeds als beste van de klas voorgesteld.

In de nasleep van de crisis ontstond een nieuw drama. Griekenland, met een begrotingstekort van meer dan 15%, was bankroet als gevolg van jarenlang wanbeleid. Europa kwam met vers geld over de brug om een faillissement te voorkomen, maar hiervoor moest het land zwaar besparen. Bij de rellen die daarop volgden, kwamen 3 mensen om het leven. Ook vandaag zijn de wonden nog niet geheeld. De werkloosheid onder de jongeren bedraagt 50% en de bevolking kreunt nog steeds onder de zware besparingen. Ook Ierland moest gered worden door Europa. Maar anders dan in Griekenland gaat het vandaag weer beter, ook al zijn nog niet alle problemen opgelost.

10 jaar later zijn de gevolgen van de crisis ook bij ons nog voelbaar, denk maar aan het Arco-dossier dat zich nog steeds voortsleept en de nog steeds lage rente die drukt op het rendement van de banksector. Maar aan de horizon duiken nieuwe problemen op: Italië is volgens economen ook een zwakke schakel in Europa en een tikkende tijdbom in de eurozone.

Grotere kapitaalbuffers, een betere controle van de banken, maar vooral het ethische besef van de bankiers moet voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt. De toekomst zal uitwijzen of de huidige bankentop geleerd heeft uit de fouten van het verleden.

Marcel Caenen